Creative commons: open licentie voor werken met copyright
Algemeen
Een Creative Commons licentie (of CC-licentie) is een open licentie. Dankzij dit soort licenties kan je werken met copyright volgens internationaal erkende standaarden hergebruiken. Dit heet "upfront license" en betekent dat je niet op voorhand toestemming moet vragen om het werk te lezen, delen of gebruiken; je krijgt automatisch deze toestemming. Als je anderen het recht wilt geven om jouw werk te lezen, delen of gebruiken, kan je het publiceren onder een CC-licentie.
Als je werk met copyright wilt (her)gebruiken, heb je toestemming nodig van de auteursrechthebbende(n). Er zijn drie uitzonderingen op deze regel:
- In bepaalde gevallen kan je werken met copyright toch gebruiken.
- Een contract waarin staat dat je het werk met copyright mag (her)gebruiken.
- Het werk met copyright is beschikbaar met een open licentie.
Criteria
Als je een werk onder de CC-licentie publiceert, kan je vier eigenschappen combineren:
- BY (naamsvermelding): anderen mogen jouw werk lezen, delen en (her)gebruiken, op voorwaarde dat ze jou citeren.
- SA (gelijk delen): anderen mogen jouw werk (her)gebruiken, op voorwaarde dat ze hun output publiceren onder dezelfde licentie.
- NC (niet-commercieel): anderen mogen jouw werk lezen, delen en (her)gebruiken, op voorwaarde dat het niet voor commerciële doeleinden is.
- ND (Geen afgeleide werken): anderen mogen jouw werk lezen en delen, op voorwaarde dat ze er niets aan veranderen.
Als je deze eigenschappen combineert, creëer je een open licentie. Als je "open" definieert zoals Open Definition, dan zijn enkel de licentie CC0, CC-BY en CC-BY-SA echt open licenties. Voor de andere CC-licenties gelden nog steeds enkele restricties voor hergebruik. Bij hergebruik van materiaal met een CC-licentie moet je de voorwaarden respecteren.
Publiek domein
Een publicatie met de licentie CC0 betekent dat het werk nu deel uitmaakt van het publiek domein. De auteursrechthebbenden geven dus hun rechten op. Dit betekent dat geen van de bovenvermelde eigenschappen van toepassing zijn.
Een licentie kiezen
Je vindt meer informatie over het kiezen van de juiste open licentie voor jou via de Creative Commons website.
Voorbeelden
Wikimedia zijn vrij beschikbaar onder CC-licenties. Bekijk de gebruiksvoorwaarden voor meer informatie.
Er zijn ook vele open acces tijdschriften die met CC-licenties werken, zoals vb. Animal Biodiversity and Conservation.
Bronvermelding
Meer tips
- Auteursrecht: basisregels in Belgiƫ (Schrijven)
- Auteursrecht: mijn rechten als auteur (Schrijven)
Vertaalde tips
Laatst aangepast 21 mei 2024 09:30