Persoonsgegevens

De Europese wet die bekend staat als de “AVG”, is van toepassing op het gebruiken van persoonsgegevens. De vraag wanneer gegevens wel of niet “persoonsgegevens” zijn in de zin van deze wet is daarom van groot belang.

Persoonsgegevens zijn alle informatie over een geïdentificeerde of identificeerbare natuurlijke persoon. Als identificeerbaar wordt beschouwd een natuurlijke persoon die direct of indirect kan worden geïdentificeerd. Informatie die op het eerste gezicht niet herleidbaar lijkt tot een persoon, kan dus volgens de definitie van de AVG wel degelijk een persoonsgegeven zijn. Dit kan zo zijn als de informatie herleidbaar is tot de persoon in kwestie, bv. door de gegevens te combineren met andere, of aanvullende, gegevens.

• Enkele voorbeelden van 'gewone' persoonsgegevens zijn: naam, adres, e-mailadres, foto, ID-nummer, IP-adres, personeelsnummer, privé of professioneel telefoonnummer (wie-is-wie), login-gegevens, identificatiecookies, rekeningnummer, CV, loggegevens ( o.m. cafetaria, parkinggebruik, webgebruik, surfgedrag), camerabeelden, personeelsbestanden, loongegevens, professionele uitgaven,…
• Opgelet: ook gegevens die op het eerste zicht niet direct tot (identificatie van) een persoon leiden, kunnen persoonsgegevens zijn. Zo zijn bijvoorbeeld gegevens over iemands reactietijden op een taak,  hersenactiviteit (bv. EEG), bloedsuikerspiegel, persoonlijkheid, huidgeleiding en hartslag ook (gevoelige) “persoonsgegevens” wanneer er óók informatie bestaat die deze gegevens (al dan niet gepseudonimiseerd) aan de natuurlijke persoon linkt (zie ook hieronder bij Gepseudonimiseerde en Geanonimiseerde gegevens).
  
  

Gegevens van overleden personen, organisaties of dieren zijn geen persoonsgegevens volgens de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) en vallen dus buiten het toepassingsgebied van de AVG. Op deze gegevens kunnen evenwel andere wet- en regelgevingen van toepassing zijn.

Bijzondere categorieën van persoonsgegevens (gevoelige persoonsgegevens)

Het verwerken van gevoelige gegevens zorgt voor een verhoogd risico en heeft potentieel een grotere impact op de rechten en vrijheden van de betrokkene(n). Bijzondere categorieën van persoonsgegevens (gevoelige persoonsgegevens) zijn de volgende persoonsgegevens: persoonsgegevens waaruit ras of etnische afkomst, politieke opvattingen, religieuze of levensbeschouwelijke overtuigingen, het lidmaatschap van een vakbond, genetische gegevens, biometrische gegevens, gegevens over gezondheid of iemands seksueel gedrag of gerichtheid kunnen blijken.

Gepseudonimiseerde persoonsgegevens

Gepseudonimiseerde persoonsgegevens zijn persoonsgegevens die werden gepseudonimiseerd (in de vorige Privacywetgeving werd dit als ‘coderen’ aangeduid). Het pseudonimiseren van persoonsgegevens betekent dat de deze op zodanige wijze worden verwerkt dat de persoonsgegevens niet meer aan een specifieke betrokkene kunnen worden gekoppeld zonder dat er aanvullende gegevens worden gebruikt. Het is hierbij belangrijk om deze aanvullende gegevens apart te bewaren en de nodige technische en organisatorische maatregelen te nemen om ervoor te zorgen dat de persoonsgegevens niet aan een geïdentificeerde of identificeerbare natuurlijke persoon kunnen worden gekoppeld.

Gepseudonimiseerde persoonsgegevens blijven wel degelijk persoonsgegevens die beschermd worden door de AVG. Het criterium is in dit geval niet de vraag of uit de gepseudonimiseerde dataset blijkt wie welke persoon is, maar of de gegevens – al dan niet met aanvullende informatiebronnen – tot een identificeerbare natuurlijk persoon herleidbaar zijn.
Bij onderzoek wordt het pseudonimiseren typisch bekomen door alle identificeerbare elementen te ‘verdoezelen’ (verwijderen, vervangen, generaliseren,…) en waar mogelijk uit de onderzoeksdata af te zonderen in een apart sleutelbestand dat beveiligd op een aparte plaats wordt bewaard. Indien nodig bevatten zowel het sleutelbestand als de onderzoeksdata een unieke maar willekeurige code waardoor de koppeling kan worden gemaakt tussen de betrokkenen en de gepseudonimiseerde onderzoeksgegevens.

Geanonimiseerde persoonsgegevens

Bij geanonimiseerde persoonsgegevens werd door middel van een verwerkingstechniek de mogelijkheid tot identificatie ‘onomkeerbaar’ verwijderd.

Net zoals bij gepseudonimiseerde persoonsgegevens speelt hier de vraag of de gegevens te relateren zijn aan een geïdentificeerde, of identificeerbare, persoon. Gegevens die met een redelijke inspanning niet terug te leiden zijn naar de oorspronkelijke individuen zijn anonieme gegevens. Gegevens die echter wel met een redelijke inspanning terug te leiden zijn naar de oorspronkelijke individuen zijn geen anonieme gegevens – ze zijn immers herleidbaar tot een identificeerbaar persoon. Ze blijven daarmee “persoonsgegevens” in de zin van de AVG en deze wetgeving is dus van toepassing op deze gegevens.

Om die reden is het voor heel wat types onderzoeksdata (bijvoorbeeld: kwalitatieve data, grote datasets met een breed scala aan persoonsgegevens,…) moeilijk om deze echt te anonimiseren.

Let op, indien je zelf persoonsgegevens anonimiseert, werk je bij aanvang en tijdens het anonimiseren uiteraard wél met identificeerbare persoonsgegevens en blijft de AVG van toepassing. Dit betekent dat je aan de vereisten van de AVG moet voldoen, startende met het registreren van je verwerkingsactiviteit.

Anonieme gegevens

Anonieme gegevens zijn gegevens die geen betrekking hebben op een geïdentificeerde of identificeerbare natuurlijke persoon, of persoonsgegevens die zodanig anoniem zijn gemaakt dat de betrokkene niet of niet meer identificeerbaar is. Gegevens zijn anoniem indien niemand op geen enkele redelijke wijze de betrokken personen kan identificeren, dus het volstaat niet dat identificatie enkel onmogelijk is door uw onderzoeksgroep.

Anonieme gegevens zijn geen persoonsgegevens en vallen niet onder het toepassingsgebied van de AVG.

Opgelet: zelfs indien je enkel geanonimiseerde gegevens verwerkt, is het nog steeds belangrijk om de ethische aspecten omtrent het verzamelen of verwerken van deze gegevens te evalueren.

Meer informatie

• Onderzoek en privacy