De Algemene Verordening Gegegevensbescherming (AVG) of General Data Protection Regulation (GDPR) definieert de personen wiens persoonsgegevens verwerkt worden als de betrokkenen.

Je moet er als onderzoeker rekening mee houden dat de betrokkenen binnen de AVG verschillende rechten kunnen uitoefenen ten opzichte van hun persoonsgegevens.

1. Recht op informatie

Je bent verplicht om de betrokkenen op een duidelijke en transparante manier te informeren over de persoonsgegevens die van hen verwerkt worden en met welk doel deze verwerking plaatsvindt. Dit sluit aan bij het basisbeginsel dat de verwerking van persoonsgegevens transparant moet gebeuren.

2. Recht op inzage

Een betrokkene kan vragen of er persoonsgegevens over hem worden verwerkt, welke categorieën persoonsgegevensgegevens het betreft, waarom deze worden verwerkt, en met wie ze gedeeld worden.

3. Recht op rectificatie

Als de gegevens niet correct zijn, kan de betrokkenen vragen om deze te corrigeren, aan te vullen of af te schermen.

4. Recht op vergetelheid

In een aantal gevallen en omstandigheden kunnen de betrokkenen hun persoonsgegevens laten wissen. Op dit recht kunnen in het kader van wetenschappelijk onderzoek uitzonderingen gelden voor zover de uitoefening van dit recht de verwezenlijking van de doeleinden van die verwerking onmogelijk dreigt te maken of ernstig in het gedrang dreigt te brengen. 

5. Recht op beperking van de verwerking

Indien aan bepaalde criteria is voldaan, kunnen de betrokkenen aan jou vragen om (tijdelijk) te stoppen met de verwerking van hun persoonsgegevens.

6. Recht om gegevens over te dragen

De betrokkenen kunnen vragen om de persoonsgegevens, verwerkt op een geautomatiseerde wijze en op grond van hun toestemming of het sluiten van een contract met de verwerkingsverantwoordelijke, over te dragen in een gemakkelijk leesbaar en hanteerbaar formaat.

7. Recht om zicht te verzetten tegen bepaald gebruik van persoonsgegevens en tegen geautomatiseerde besluitvorming en profilering

Afwijken van de rechten van de betrokkenen

Binnen een onderzoekscontext kunnen sommige rechten in verschillende omstandigheden in mindere of meerdere mate beperkt worden. Namelijk wanneer het uitoefenen van deze rechten de onderzoeksdoeleinden ernstig belemmert of onmogelijk dreigt te maken.

Indien dit het geval is voor jouw onderzoek, is het belangrijk om de noodzaak voor het afwijken van één of meerdere van deze rechten, per recht, duidelijk te motiveren in het AVG register.

Aangezien het beperken van de rechten meer risico’s voor de betrokkenen met zich meebrengt, is het belangrijk om hier in je onderzoek passende waarborgen en organisatorische en technische veiligheidsmaatregelen tegenover te stellen. Ook deze informatie moet je documenteren in het AVG register.

Uitoefening van de rechten

Het is ook belangrijk om de betrokkenen te informeren over wie ze kunnen contacteren voor het uitoefenen van hun rechten. Als onderzoeker zal jij hiervoor meestal de eerste contactpersoon zijn.

De onderstaande richtlijnen kunnen nuttig kunnen zijn wanneer betrokkenen hun rechten willen uitoefenen:

• de uitoefening van deze rechten geldt uiteraard alleen ten aanzien van de eigen gegevens van de betrokkene. Men kan dus geen rechten uitoefenen ten aanzien van persoonsgegevens van anderen
• rechten uitoefenen ten aanzien van volledig geanonimiseerde gegevens (waarbij de originele dataset is verwijderd) zal per definitie onmogelijk zijn
• bij de vraag naar de uitoefening van rechten ten aanzien van gepseudonimiseerde gegevens, kan je in eerste instantie aan de betrokkene duidelijk maken dat je niet meer zomaar aan de gegevens kan, precies omdat je deze om veiligheidsredenen gepseudonimiseerd hebt. Als de betrokkene toch aandringt, zal je via de sleutel toch inzage/correctie enz. moeten mogelijk maken

Meer informatie

• Onderzoek en privacy